Trong thời điểm hiện nay, trái phiếu doanh nghiệp đang trở thành một kênh huy động vốn tương đối lớn của giới đầu tư. Khả năng huy động vốn nhanh và linh hoạt. Nhưng cũng chính vì thế mà nó sẽ ẩn chứa nhiều rủi ro cho các nhà đầu tư. Vì lẽ đó, ưu tiên lớn nhất hiện nay chính là cần thắt chặt và kiểm soát tối đa lượng phát hành trái phiếu riêng lẻ. Phải chắc chắn rằng sẽ không có tài sản nào không đảm bảo hoặc chất lượng tài sản đảm bảo thấp trên thị trường đầu tư. Điều này rất cần thiết vì nó sẽ đảm bảo cho việc trái phiếu doanh nghiệp kém chất lượng không ảnh hướng tới thị trường.
Trái phiếu doanh nghiệp vẫn nóng
Theo những tin tức chứng khoán, khối lượng trái phiếu thuộc doanh nghiệp phát hành trong quý II gấp gần 4 lần quý I. Và tăng gần 30% cùng kỳ, với 89% là phát hành riêng lẻ. Lãi suất phát hành bình quân trong quý II là 9,95%. Lãi suất trái phiếu nằm trong xu hướng giảm từ quý III/2020. Nhưng biên độ rất nhỏ so với mức giảm sâu của lãi suất tiền gửi.
Theo đánh giá của SSI Research, chênh lệch giữa lãi suất phát hành trái phiếu và lãi suất tiền gửi khiến thị trường tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa đầu năm nay.
Trong nửa đầu năm, các nhà đầu tư cá nhân mua gần 11.000 tỷ trên thị trường sơ cấp. Tập trung vào trái phiếu bất động sản, ngân hàng và định chế tài chính phi ngân hàng. Lượng mua này chỉ bằng 47% lượng nhà đầu tư cá nhân đã mua trong cùng kỳ 2020. SSI cho rằng diễn biến này không bất ngờ. Bởi quy định nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đã có hiệu lực.
Sự xuất hiện của các trái phiếu doanh nghiệp kém chất lượng
Lo ngại phát hành trái phiếu doanh nghiệp kém chất lượng gây mất an ninh, an toàn nền tài chính. Vì thế Bộ Tài chính yêu cầu các cơ quan siết kiểm tra.
Bộ trưởng Tài chính ngày 1/9 ký công văn yêu cầu Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, Vụ Tài chính ngân hàng và Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam tăng cường kiểm tra thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Thời gian qua, trái phiếu doanh nghiệp trở thành một kênh huy động vốn lớn, quan trọng. Nhưng việc phát hành bộc lộ nhiều rủi ro cho nhà đầu tư. Bộ Tài chính cũng lo ngại việc này gây mất an ninh, an toàn nền tài chính quốc gia.
Người đứng đầu Bộ Tài chính yêu cầu Vụ Tài chính ngân hàng phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai quy định mới về phát hành trái phiếu. Đồng thời hoàn thiện quy định quản lý và giám sát thị trường. Một trong những ưu tiên là thắt chặt việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Những loại trái phiếu không có tài sản đảm bảo hoặc chất lượng tài sản đảm bảo thấp.
Cần kiểm soát chặt thị trường trái phiếu
Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước được giao tăng cường thanh tra thị trường. Đồng thời cần kiểm tra tình hình phát hành và cung cấp dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Cơ quan quản lý thị trường sẽ tập trung giám sát việc phát hành của các doanh nghiệp nhỏ, mới thành lập. Các hoạt động trong các lĩnh vực rủi ro cao và kết quả kinh doanh không rõ ràng. Trường hợp phát hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư thì chuyển sang công an xử lý.
Động thái siết kiểm tra thị trường trái phiếu doanh nghiệp được Bộ Tài chính thực hiện trong bối cảnh khối lượng phát hành trái phiếu riêng lẻ tiếp tục tăng nửa đầu năm nay. Con số trong năm đạt hơn 168.000 tỷ đồng. Tổ chức tín dụng là đối tượng phát hành lớn nhất khi chiếm hơn 40% khối lượng. Lãi suất bình quân giai đoạn này là 7,9% một năm. Nó đã giảm 1,6% một năm so với cùng kỳ năm ngoái.