Khi cổ phiếu tăng giá, có lợi nhuận tốt, chúng ta sẽ cảm thấy vui sướng, hạnh phúc. Ngược lại, khi thua lỗ, chúng ta lại thấy buồn bã, lo lắng. Đây đều là do những trạng thái tâm lý mà bất cứ nhà đầu tư dù lớn hay nhỏ nào cũng từng trải qua. Song khác biệt giữa nhà đầu tư nghiệp dư và nhà đầu tư chuyên nghiệp là cách họ kiểm soát cảm xúc của mình. Các nhà đầu tư chuyên nghiệp biết cách điều khiển cảm xúc cá nhân của họ, không để cảm xúc tác động tới quyết định của mình thì phần lớn các nhà đầu tư cá nhân thường xuyên đối mặt với việc hưng phấn quá mức hay là lo lắng quá mức.
Cội nguồn cảm xúc trong đầu tư
Chắc hẳn bạn từng nghe một chuyên gia đầu tư nào đó nói rằng “Hãy gạt bỏ cảm xúc khi đầu tư” hay đưa cảm xúc vào đầu tư là rất tai hại. Những lời khuyên đó rất đúng nhưng thực tế, việc gạt bỏ cảm xúc ra khỏi tâm trí là điều vô cùng khó, ngay cả với nhà đầu tư chuyên nghiệp. Vậy nên, thay vì tìm cách gạt đi những cảm xúc rất đỗi bình thường ấy, chúng ta cần có một chiến lược để quản trị cảm xúc. Trước tiên, hãy cùng điểm qua một số loại cảm xúc cơ bản mà bạn sẽ trải qua khi đầu tư. Đó là: hạnh phúc/hưng phấn – buồn bã/lo lắng – sợ/tự ti – tự tin/tự hào – tức giận/phẫn nộ – thiếu kiên nhẫn…
Sự hạnh phúc đến khi ta có cảm giác đang chiến thắng và nó sẽ trở thành sự hưng phấn khi chiến thắng được lặp lại nhiều lần. Buồn bã/lo lắng xuất hiện khi ta nếm trải thất bại, tiền trong tài khoản cứ dần mất đi sau những phiên giao dịch. Khi thất bại liên tiếp, trạng thái sợ sệt, tự ti sẽ xảy đến, khiến bạn chần chừ không dám đặt lệnh vì sợ sẽ lại mất tiền. Ngược lại, nếu thắng trong một thời gian dài, bạn có thể cảm thấy mình thật tài giỏi, bạn là thiên tài đầu tư nên rất tự tin khi giao dịch, không nghĩ tới việc có thể thua lỗ.
Quản trị cảm xúc
Trong giới đầu tư chứng khoán, kẻ thù của các nhà giao dịch chính là cảm xúc. Nhiều nghiên cứu cho thấy cách kiểm soát cảm xúc sẽ tạo ra sự khác biệt giữa các nhà giao dịch thành công và thất bại. Khi thị trường diễn biến xấu, những nhà giao dịch có khả năng kiểm soát tâm lý tốt sẽ có thể điều chỉnh và khiến tình thế trở nên “dễ chấp nhận” hơn, trong khi đó những nhà giao dịch cảm tính có xu hướng làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn. Vì vậy, biết cách kiểm soát cảm xúc là cực kỳ cần thiết. Để trở thành một nhà đầu tư chứng khoán quốc tế thành công.
Lập kế hoạch giao dịch rõ ràng
Đối với thị trường chứng khoán nói riêng và cuộc sống nói chung. Sự bất ngờ chính là yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý của chúng ta nhiều nhất. Thông thường, khi bị bất ngờ, bạn sẽ không giữ được bình tĩnh. Và sẽ có những phản ứng thái quá. Vì vậy, nếu hạn chế được sự bất ngờ trong đầu tư chứng khoán. Tỷ lệ giao dịch thành công của bạn sẽ tăng lên đáng kể. Vậy làm sao để chuẩn bị sẵn sàng cho các tình huống bất ngờ? Hãy lên kế hoạch trước!
Lên kế hoạch cho những trường hợp xấu là một cách chuẩn bị tốt. Mỗi khi thực hiện giao dịch, bạn hãy chuẩn bị cho mình tâm lý khi phải đối diện với 4 loại tình huống của lệnh:
- Rất dễ xảy ra
- Dễ xảy ra
- Khó xảy ra
- Rất khó xảy ra
Ngoài ra, hãy lên kế hoạch hành động cho các giai đoạn đầu tư chứng khoán thua lỗ. Hoặc khi có nhiều lệnh thua liên tiếp xảy ra. Điều này sẽ giúp bạn luôn sẵn sàng đối mặt với những tình huống xấu nhất.
Hiểu rằng thua lỗ là một phần tất yếu của giao dịch
Dù khả năng phán đoán của bạn có tốt tới đâu. Sẽ luôn có những lúc thị trường biến động không như kỳ vọng. Thông thường, trong giai đoạn thua lỗ, suy nghĩ, trí nhớ. Và khả năng đưa ra quyết định theo lý trí sẽ không được ổn định. Các quan điểm của bạn về diễn biến thị trường lúc này. Sẽ bắt đầu bị bóp méo, khiến bạn đưa ra nhiều quyết định dựa trên cảm tính.
Rủi ro trong giao dịch là điều không thể tránh khỏi. Vì vậy đừng quá lo sợ thất bại. Để hạn chế điều này, hãy luôn nhớ rằng thua lỗ là một phần tất yếu khi đầu tư chứng khoán. Không có hệ thống nào có thể đảm bảo tỷ lệ chiến thắng 100%. Vì thế, nếu như hệ thống và chiến lược giao dịch của bạn. Đã được chứng minh là hiệu quả, đừng quá lo lắng khi một vài lệnh thua xảy ra.
Lời kết
Vừa rồi là 2 mẹo giúp bạn kiểm soát cảm xúc tốt hơn khi giao dịch. Nếu bạn chưa thể ngay lập tức kiểm soát cảm xúc của mình thì cũng chẳng sao cả. Hãy kiên trì thực hiện và rồi bạn sẽ từng bước nhận ra tâm lý mình vững vàng hơn khi bước vào thị trường đầu tư chứng khoán quốc tế. Tham khảo thêm các bài viết với nhiều thông tin hữu ích cho bạn tại Website ducatiny.com.