Phong cách kiến trúc của thế giới đã có bề dày lịch sử và hàng loạt cách tân độc đáo, thú vị và cũng đầy ấn tượng. Con người cũng đã tạo ra nhiều công trình kiến trúc trong cuộc đời của mình và mỗi công trình đều có một câu chuyện lịch sử vĩ đại của riêng nó. Tất cả các tác phẩm đều để lại rất nhiều ấn tượng, thậm chí là dấu ấn của nó vẫn còn tồn tại cho đến nay và hầu hết chúng đều là những tác phẩm chịu ảnh hưởng của các phong cách kiến trúc. Vậy có bao nhiêu phong cách kiến trúc từ thời cổ đại đến nay và đặc điểm của từng phong cách là như thế nào? Nếu bạn muốn biết câu trả lời thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây của ducatiny.com nhé!
14 phong cách kiến trúc từ thời cổ đại đến nay
Phong cách kiến trúc cổ đại được xây dựng ở thời Hy Lạp
Kiến trúc cổ đại được xây dựng ở thời Hy Lạp cổ đại từ giữa thế kỉ VII đến thế kỉ IV trước Công nguyên. Nó được biết đến nhờ các ngôi đền thờ được xây bằng đá, được thiết kế từ các nguyên tắc của thức cột, đối xứng, hình học và luật xa gần. Một đặc điểm đáng chú ý của tính thể hiện của nó là các nguyên tắc của các “thức cột kiến trúc”: Doric, Ionic, Corinthian.
Thành tựu lớn nhất của kiến trúc Cổ đại là đền thờ Parthenon, được xây dựng tại thành cổ Athens vào thế kỉ V trước Công nguyên, đền Parthenon thể hiện những đặc điểm nổi bật như: một khối tích được xây dựng trên một nền tảng chịu lực liên tục của các hàng cột và các đầu cột, lần lượt chịu lực cho đầu hồi tam giác của đền.
Phong cách Romanesque được phát triển ở Châu Âu
Phong cách kiến trúc này được phát triển ở châu Âu giữa thế kỉ VI và thế kỉ IX. Nó có mối liên hệ chặt chẽ đến bối cảnh lịch sử của nó. Trong thời kì mà các quốc gia châu Âu đang có chiến tranh và lo lắng về việc bảo vệ chống lại các cuộc xâm lược, các công trình thời này được lấy cảm hứng bởi đế chế La Mã cổ đại, được nhận diện bởi những bức tường dày và nặng nề với những khoảng mở nhỏ từ những cung tròn.
Những minh chứng chính của phong cách này là các nhà thờ được xây dựng suốt thời kì này, và một trong những thành tựu quan trọng nhất là Nhà thờ chánh tòa Santiago de Compostela ở Tây Ban Nha. Nó được xây dựng suốt thời thập tự chinh, và là sản phẩm tuyệt vời nhất của phong cách này.
Phong cách kiến trúc Gothic (Opus Francigenum)
Những gì mà chúng ta biết về kiến trúc Gothic ban đầu đã được đặt tên là Opus Francigenum; hay “công trình của người Pháp”. Nó được ra đời vào những năm cuối thời kì trung đại, giữa những năm 900 và 1300. Chỉ trong thời kì Khai sáng, cái tên Gothic mới được đề cập đến như loại kiến trúc thẳng đứng và hùng vĩ được tạo ra trong thời kì này. Những công trình chính của Gothic liên quan đến công trình giáo hội, Nhà thờ và thánh đường với cung nhọn và vòm khung. Hầu hết công trình Gothic được xem là Di sản thế giới UNESCO, như Notre Dame Cathedral và Reims Cathedral.
Phong cách Baroque được bắt đầu ở Châu Âu
Phong cách Baroque bắt đầu từ thế kỉ 16 dưới chế độ quân chủ ở châu Âu. Phong cách này có thể được tìm thấy trong các công trình tôn giáo. Việc sử dụng đồ trang trí và các yếu tố để mà tìm cách thiết lập cảm giác ấn tượng. Nó cũng đặc biệt bởi sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối. Kiến trúc Baroque nhìn vào các yếu tố kết cấu như những biểu mẫu cho trang trí. Một trong những hình mẫu cho phong cách này là Nhà thờ Gesu ở Rome. Nhà thời này là nơi tự hào thể hiện một mặt đứng đúng kiểu Baroque đầu tiên.
Phong cách tân cổ điển giúp hồi sinh các công trình thời cổ đại
Từ thế kỉ XVIII trở đi, kiến trúc tân cổ điển đã tìm cách hồi sinh các công trình thời Hy Lạp, La Mã cổ đại. Biểu hiện của nó liên quan mật thiết đến bối cảnh kinh tế, xã hội. Cách mạng Công nghiệp ở châu Âu và thời kì mà các sinh viên thượng trung lưu bắt đầu truyền thống Grand Tour – đi vòng quanh thế giới và tiếp cận với các tác phẩm cổ xưa. Sự hồi sinh của cái nôi văn hóa châu Âu đã mang lại một kiến trúc mới. Kiến trúc hướng đến sự đối xứng hợp lí như một sự phản ứng với kiến trúc Baroque. Trào lưu này tiếp tục cho đến thế kỉ XIX và được thể hiện ở nhiều quốc gia khác nhau.
Beaux – Art là phong cách bắt nguồn từ Paris
Phong cách học thuật này bắt nguồn từ trường Mỹ thuật ở Paris vào giữa những năm 1830. Nó đã thiết lập môt ngôn ngữ đề cập đến các thời kì khác; chẳng hạn như Tân cổ điển Pháp, kiến trúc Gothic và Phục hung. Tuy nhiên, nó cũng sử dụng các vật liệu đương đại như kính và sắt. Mặc dù nó xuất hiện ở Pháp, phong cách này đã ảnh hưởng kiến trúc Mỹ và được dùng như một tham chiếu đến các kiến trúc sư như Louis Sullivan, cha đẻ của các tòa nhà chọc trời. Các công trình từ trào lưu này thể hiện sự trang trí điêu khắc pha trộn với các đường nét hiện đại. Ở châu Âu, một ví dụ quan trọng là tòa nhà Grand Palais ở Paris và ở Hoa kì là Grand Central Terminal New York.
Phong cách Art Nouveau
Art Nouveau ban đầu phục vụ như một hướng dẫn cho một số ngành từ kiến trúc đến hội họa; và từ thiết kế nội thất cho đến viết chữ. Như là một phản ứng đến phong cách chiết trung chi phối châu Âu, phong cách này thể hiện chính nó trong kiến trúc trong các yếu tố trang trí: các công trình, đầy ắp những đường cong uốn lượn, những đồ trang hoàng được tiếp nhận lấy cảm hứng từ những hình dáng hữu cơ như cây cối, bông hoa và động vật, cả về mặt thiết kế lẫn sử dụng màu sắc. Công trình đầu tiên của phong cách này được thiết kế bởi kiến trúc sư người Bỉ Victor Horta. Tuy nhiên, những hình mẫu tiêu biểu nhất được sáng tác bởi một người Pháp tên là Hector Guimard.
Phong cách Art Deco xuất hiện ở Pháp ngay trước thế chiến thứ nhất
Art Deco xuất hiện ở Pháp ngay trước thế chiến thứ nhất và giống như Art Nouveau. Phong cách này đã ảnh hưởng đến một số lĩnh vực nghệ thuật và thiết kế. Pha trộn thiết kế hiện đại, các yếu tố thủ công và những vật liệu sang trọng, trào lưu này thể hiện một khoảnh khắc của niềm tin to lớn vào sự tiến bộ xã hội và công nghệ ở lục địa. Auguste Perret, một kiến trúc sư người Pháp và là người tiên phong trong việc sử dụng bê tông cốt thép, chịu trách thiết kế một trong những kết cấu Art Deco đầu tiên. Nhà hát Champs-Elysées của Perret (1913) đã kết hợp các đặc điểm của trào lưu và đánh dấu một sự khởi đầu từ ngôn ngữ được đề xuất trước đây của Art Nouveau.
Phong cách kiến trúc Bauhaus
Bauhaus được ra đời tại trường thiết kế đầu tiên trên thế giới vào đầu thế kỉ 20. Nó được lồng vào một bài diễn văn kéo dài từ thiết kế đồ nội thất đến nghệ thuật nhựa và cách tiếp cận tiên phong ở Đức. Mối quan hệ giữa sản xuất công nghiệp và thiết kế sản phẩm rất quan trọng. Nó rất quan trọng với những đề nghị về kiến trúc của ngôi trường. Nó áp dụng một quan điểm hợp lí hóa chặt chẽ trên quá trình thiết kế. Một trong số những người sáng lập, Walter Gropius, đã thực hiện phương pháp giảng dạy mang tính cách mạng. Các bài giảng dạy áp dụng những nguyên tắc này trong các công việc thực tiễn.
Hiện đại là phong cách bắt nguồn ở Đức
Chủ nghĩa hiện đại được ra đời ở nửa đầu thế kỉ XX. Có thể nói rằng nó bắt đầu ở Đức với Bauhaus; hay ở Pháp với Le Corbusier, hay Hoa Kỳ với Frank Lloyd Wright. Tuy nhiên, sư đóng góp của Le Corbusier vào sự hiểu biết về kiến trúc Hiện đại là đáng chú ý nhất, đặc biệt là khả năng của ông trong việc tổng hợp các luân lý mà ông áp dụng vào công việc, thiết kế và diễn ngôn. Một ví dụ là tuyên ngôn năm 1926 về “5 điểm trong kiến trúc mới”. Nó còn được gọi là 5 điểm của kiến trúc Hiện đại.
Phong cách hậu hiện đại
Từ năm 1929 trở đi, với sự khởi đầu của cuộc Đại suy thoái, một chuỗi các chỉ trích về kiến trúc Hiện đại bắt đầu. Đồng thời, nó cũng tiếp diễn cho đến cuối những năm 1970. Kiến trúc hậu hiện đại xem xét một số nguyên tắc trung tâm của chủ nghĩa Hiện đại, từ góc độ lịch sử và sáng tác mới. Cả trong diễn ngôn lẫn trong công trình xây dựng. Đối với điều này, những chiến lược khác nhau để hỏi được đặt ra. Đôi khi thì bằng cách sử dụng sự mỉa mai. Một số khác thì bởi một mối quan tâm sâu sắc đến văn hóa đại chúng. Quyển sách “Learning from Las Vegas” là một trong những tác phẩm tinh túy của tư tưởng Hậu hiện đại.
Phong cách giải toả kết cấu
Chủ nghĩa giải toả kết cấu bắt nguồn vào những năm 1980. Nó đặt câu hỏi về những giới hạn và quy trình thiết kế. Đồng thời, nó cũng kết hợp những đường nét phi tuyến tính mạnh mẽ vào thiết kế. Chủ nghĩa giải toả kết cấu liên quan đến hai khái niệm chính: giải toả cấu trúc, một phân tích văn học và triết học mà đòi hỏi suy nghĩ lại và loại bỏ các phương thức tư duy truyền thống; và kiến tạo, các phong trào nghệ thuật và kiến trúc Nga từ đầu thế kỷ XX. Một sự kiện mang tính bước ngoặt cho chủ nghĩa giải kết cấu là triển lãm MoMA năm 1988. Triển lãm này do Phillip Johnson quản lý. Nó tập hợp các tác phẩm của Peter Eisenman, Frank Gehry, Zaha Hadid, Rem Koolhaas, Daniel Libeskind, Bernard Tschumi và Wolf Prix.
Phong cách kiến trúc Byzantine
Kiến trúc Byzantine ra đời từ rất sớm khoảng những năm 330 đến 1450 sau Công nguyên. Với xuất xứ từ Constantinopolis – thử đô của Đế quốc La Mã, phong cách Byzantine chịu ảnh hưởng lớn bởi phong cách kiến trúc La Mã cổ đại. Điều dễ dàng nhận biết được những công trình mang phong cách Byzantine là kết cấu những mái vòm hình tròn và các mái vòm có khoảng vượt lớn. Đặc điểm riêng biệt của phong cách kiến trúc này đó là bàn thờ luôn được đặt ở phía Đông và lối vào từ phía Tây. Và đối lập hẳn với nội thất bên trong vô cùng hòa nhoáng và hoa lệ với 2 tông màu lam và màu vàng, bên ngoài công trình hầu như không trang trí mà chỉ để gạch đá để làm toát lên vẻ uy nghi mạnh mẽ.
Phong cách Phục Hưng
Kiến trúc thời Phục Hưng phát triển đầu tiên tại Florence. Phong cách kiến trúc này mang đậm nét tôn giáo, đặc biệt là Thiên Chúa giáo. Phong cách kiến trúc này hoàn toàn tẩy chay phong cách kiến trúc Gothic. Nó nhấn mạnh vào tính hài hòa và nguyên tắc tổ hợp. Điểm nổi bật rõ nhất có thể thấy đó là không sử dụng những hình khối phức tạp. Thay vào đó, nó là những hình học đơn giản như hình tròn và vuông. Bên cạnh đó, phong cách Phục Hưng còn đưa những công trình lên tầm cỡ khoa học chuẩn mực. Nó có bố cục công trình rõ ràng. Cùng với đó là sự sắp xếp các cột và tính đối xứng tỷ lệ hình học. Đồng thời nó cũng tuân thủ những quy tắc chuẩn mực và cổ điển.